اورشلیم یا بیتالمقدس (در عبری: ירושלים و در عربی: القُدس)
شهری با قدمت تاریخی و مقدس در ادیان ابراهیمی است که بزرگترین و پرجمعیتترین شهر اسرائیل و پایتخت مورد مناقشه میان فلسطین و اسرائیل است. جمعیت اورشلیم ۷۶۳٬۶۰۰ نفر (سال ۲۰۰۸)و مساحت آن ۱۲۵٫۱ کیلومترمربع است.
اورشلیم یکی از چهار شهر مقدس یهود محسوب میشود و در کنار شهرهای صفاد، حبرون و طبریه، محل سکونت بسیاری از دانشمندان مذهبی یهودی بوده است این شهر پس از مکه و مدینه سومین شهر مقدس در اسلام و مقدسترین شهر در مسیحیت محسوب میشود.
وضعیت اورشلیم یکی از مهمترین موضوعات در مناقشه اسرائیل و فلسطین بودهاست، در سال ۱۹۴۷ قطعنامه ۱۸۱ مجمع عمومی سازمان ملل متحد در مورد حکومت آینده فلسطین مقرر کرد تا این شهر برای یک دوره ده ساله تحت کنترل هیچ کدام از دو کشور فلسطین و اسرائیل قرار نگیرد و با یک رژیم ویژه بینالمللی با نظارت سازمان ملل اداره شود. اما این طرح هیچگاه اجرایی نشد. با پایان جنگ ۱۹۴۸ بخش غربی شهر به تصرف اسرائیل و بخش شرقی به تصرف اردن درآمد و اسرائیل در جنگ ۱۹۶۷ بخش شرقی را نیز تصرف کرد.
در ۳۱ ژوئیه سال ۱۹۸۰ با تایید کنست پایتختی اورشلیم طبق مرزهای تعیین شده توسط دولت اسراییل در سال ۱۹۶۷، به یک اصل قانونی در حقوق اسراییل تبدیل شد. در پاسخ شورای امنیت طی قطعنامهٔ ۴۷۸ در همان سال اسراییل را برای اتخاذ این قانون سرزنش کرد، و تاکید کرد که این مخالف قانونهای بین المللی است، و از اطلاق پذیری کنوانسیون ۱۹۴۹ ژنو بر بخش غربی اورشلیم جلوگیری نخواهد کرد، زیرا این شهر جزء فر مانداری اورشلیم تحت قدرت ملی فلسطین پنداشته می شود.[ سازمان آزادی بخش فلسطین مرکزی را در بیت الشرق اورشلیم اداره می کرد که به دستور وزارت کشور اسراییل بسته شد
در متنهای پهلوی از این شهر با نام اورشلیم یاد شدهاست.پس از اسلام در منابع فارسی از این شهر به طور عمده با سه نام ایلیا، اورشلیم (یا اورشلم) و بیتالمقدس یاد شدهاست در برخی از منابع فارسی این ایلیاست که نام عبری شهر دانسته شدهاست و نیز گفته شدهاست که اورشلیم نامیاست که برخی پارسیان شهر را به آن باز خوانند.در برخی منابع ایلیا یکی سه شهرستان زمین بیتالمقدس دانسته شدهاست. دو شهرستان دیگر را نام بلقا و اریحاست.هر دو صورت بیتالمقدّس و بیتالمَقْدِس در زبان فارسی به کار رفتهاست. گرچه صورت بیتالمَقْدِس اصیلتر است —و ترکیب عبری בית המקדש (بیت همقدش) با آن خویشاوند است — صورت بیتالمقدَّس به طور خاص برای گنجانیدن در بحر متقارب (و بعضاً هزج) مناسب است و در شعر فارسی به کار گرفته شدهاست.
در بسیاری از متون کهن نظم و نثر فارسی از این شهر با نام بیتالمقدس یاد شده است و بنا به گفتهٔ فردوسی نام این شهر در زبان پهلوی، کنگ دژهودج یا دژ هوختگنگ بوده است:
به خشکی رسیدند سر کینه جوی | به بیتالمقدس نهادند روی | |
که بر پهلوانی زبان راندند | همی کنگ دژهودجش خواندند |
به خشکی رسیدند سر کینه جوی به بیتالمقدس نهادند روی
که بر پهلوانی زبان راندند همی کنگ دژهودجش خواندند
پرچم
نشان رسمی
موقعیت شهر اور شلیم
منبع: www.anti33.com
حصار اور شلیم:
حصار شهر اورشلیم گرداگرد شهر کهن را فراگرفتهاست.
این حصار دارای دروازههای است با نامهای زیر:
تا پیش از وقایع ۱۹۶۷ میلادی بخش غربی شهر در اختیار اسرائیل و بخش شرقی در اختیار اردن میبود. طی جنگ اعراب و اسرائیل، بخش شرقی به اشغال اسرائیل در آمد. چهارده سال بعد دولت اسرائیل رسماً بیتالمقدس شرقی را که عمدتاً فلسطینینشین است. جزو اسرائیل دانست، لیک جامعهٔ بینالملل این الحاق را به رسمیت نشناختهاست.