«قُل لِّلْمُۆْمِنِینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ...» (1)
به مۆمنان بگو: چشمهای خود را از نگاه به نامحرم فرو گیرند.
«وَقُل لِّلْمُۆْمِنَاتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ ...» (2)
و به زنان با ایمان بگو: چشمهای خود را از نگاه هوسآلود فرو گیرند.
گفتنی است اگر انسان به خوبی بداند «عالم محضر خداوند است» و باور کند که هیچ یک از اعمال و حرکات ما از دید الهی پنهان نیست و این مطلب را بارها و بارها به خود تلقین کند تا به مرحله احساس و باور قلبی برسد، ترک عملی که موجب ناخشنودی خداوند است، کاری ممکن و شدنی میباشد.
پیامبر اکرم (ص) در حدیثی میفرمایند:
«یابن آدم... و اِن نازَعک بَصرُکَ الی ما حَرمَت علیک فقد اَعنتُکَ علیه بطبقتَینِ فاطبق» (3)
فرزند آدم ... اگر چشمت بخواهد تو را به نگاه حرام بکشاند، من دو پلک در اختیار تو قرار دادهام، پس آنها را فرو بند.
و نیز پیامبر اکرم (ص) میفرمایند:
«هر چشمی در روز قیامت گریان است، مگر سه چشم: چشمی که از خوف خداوند بگرید و چشمی که از محارم الهی بسته گردد و چشمی که در راه خدا بیدار بماند»
حضرت صادق (علیهالسلام) نیز در حدیثی نورانی میفرمایند:
«النّظرُ سهمٌ مسموم مِن سَهامِ ابلیس مَن ترَکها لله عَزّوجلّ لا لِغیرِه اعقبه آمِناً و ایماناً یَجد طَعمه»(4)
نگاه ناروا، تیری مسموم از تیرهای شیطان است. هرکس آن را تنها به خاطر خدا ترک کند، خداوند آرامش و ایمانی به او میدهد که طعم گوارای آن را در خود مییابد.
امیرمومنان علی (علیهالسلام) میفرماید:
«هر کس چشمش را آزاد بگذارد، حسرتش زیاد می گردد».(5)
با مراقبت درونی و دوری از زمینههای بیرونی و سپردن دل و روح خود به خداوند، از دستبرد شیطان میتوان محفوظ ماند و اگر انسان با وجود مواظبت و پاسداری از دل و چشمش، گاهی فریب خورد و نگاهی نابجا انداخت، میتواند با توبه فوری، این خطا را جبران کند و اثر سوء آن را از جان و روحش پاک کند.
مهم این است که نگاه، به صورت عادت در نیاید و قبح آن شکسته نشود، یعنی باید فرد هوشیار باشد و از دل و چشم خود نگهبانی کند و اگر گرفتار خطا شد، با سلاح توبه، دشمن را ناکار کند، چون اگر چشم رها و آزاد گردد و به هر صورت و هر منظرهای نگاه کند، این کار عادت و ملکه انسان میشود و در روایتی از امام عسکری(ع) آمده است: برگرداندن صاحب عادت از عادتش، مانند معجزه است.(6)
اگر انسان به خوبی بفهمد که بسیاری از آلودگیها و انحرافات از یک نگاه ناروا که نگاههای بعدی را به دنبال داشته و استغفار و توبهای همراه آن نبوده، سرچشمه گرفته است، همین فکر، عامل کنترل بسیار مهمی است که انسان بیدار و هوشیار را از خطا حفظ میکند.
پینوشتها:
1- سوره مبارکه نور آیه 30
2- سوره مبارکه نور آیه 31
3- اصول کافی جلد 8 صفحه 219، نشر دارالکتب الاسلامیه
4- میزان الحکمه جلد 4 صفحه 3292، نشر دارالحدیث
5- بحارالانوار، ج14، ص 38
6- بحارالانوار، ج14، ص 38